Hayata Geçmemiş “Tefen –Karaman-Zonguldak Hattı Demir Yolu” Projesi.

1934 yılında Tefen’den Zonguldak’ a kadar dâhili başka bir demiryolu hattı yapılması planmış ise de yapımı hayata geçmemiştir. Tetkik raporundan anlaşıldığına göre, yapılacak hat, şimdiki Zonguldak karayolu güzergâhının olduğu yerdir. Tefen’ den sonra Karaman’ da bir istasyon düşünülmüş, Celepçioğlu Boynu‘ ndan tüneller ile Zonguldak’a ulaşması düşünülmüştür. Fakat yolun meyilli ve tünellerin uzun olmasından dolayı yapım masrafı artacağı için Filyos’ a kadar gelmiş olan demir yolu hattının Zonguldak’a kadar devamına karar verilmiştir. Tetkiki yapılan “Zonguldak-Karaman-Tefen” istikameti demir yolu hattı 29.09.1934 nafıa ekili imzalı Başbakanlık kararı ile hattın yapımı kabul edilmemiştir.  

1934 Yılında Hazırlanan Tetkik raporundan alıntılar.

    Tefen-Karaman-Zonguldak- dâhili hat yapımı için karar alınmış önce tetkik yaptırılmış ve rapor Başbakanlığa sunulmuş tetkik yaptırmak için alınan kararın alıntısı şöyledir

    ”Kömür Havzası Demiryolları hakkında ahiren (son zamanlarda) İstanbul’da cereyan edenmüzakerat (Görüşmeler) sırasında Tefen-Zonguldak dâhili hat istikametinin bir heyet marifetile (yoluyla) tekrar tetkik ettirilmesine dair telakki(görüş tasarlayış) olunan emri Devletleri mucibince (gereğince uyarınca) , bu gibi istikşaf ve etüt işlerinde tecrübe ve ihtisasları malum bulunan Sivas- Erzurum hattı inşaat başmüdürü Galip, Irmak-Filyos hattı inşaat başmüdürü Abdullah Tiryaki ve merkez Fen heyeti müdürü Mühendis Necati beylerden müteşekkil bir heyet mahalline izam  ( Gönderilme, Gönderme) kılınmış ve icra eyledikleri tetkikat netayicini müşir olarak verdikleri 14.09.1934 tarihli rapor aynen ve leffen (ilişik olarak) takdim kılınmıştır”⁽¹⁾

               Tetkik raporu6.09.1934 tarihindeGalip, Abdullah Tiryaki veNecati Beylere 166689 numaralı emirle verilmiş,  tetkikler yapılmış; heyet, bir rapor hazırlamıştır. Hazırlanan tetkik raporunda yapılması düşünülen “Tefen-Karaman-Zonguldak” demir yolu hattının devam eden Filyos–Çatalağzı hattından daha zahmetli ve masraflı olacağından, yapılması düşünülen Tefen-Karaman-Zonguldak hattından vazgeçilmiştir. 14.09.1934 yılında yazılan tetkik raporunda geçen ifadeler şöyledir:” 

1:Zonguldak sabık Üçüncü şube mühendisi Tevfik Bey tarafından gayet muhtasar ve seri bir takeometre etüdü ile yapılmış olan haritadaki istikameti umumiye Zonguldak’ı Filyos-ırmak hattına dâhilen kısa olarak raptedecek yegâne istikamet olduğu görülmüştür.

 2: Zonguldak-Celepçi oğlu boynu-Tefen istikametinde binde 25 meylinde güzergâh vardır. Arazi müşkül ve killi olmakla beraber birçok tünel ve viyadükler inşaatı icap ettirecektir.

Masarifi inşaiyesi 6,5 ila 7 milyon tahmin edilmiştir ki Filyos- Zonguldak kısmının masarifi inşaiyesinden tahminen 3 milyon lira kadar fazladır yalnız bu istikamet hattı 22 kilometre kadar kısaltmaktadır    

3:Zonguldak’tan Celepçi oğlu boynu noktasındaki büyük tünele kadar ve büyük tünelden Karaman İstasyonuna kadar binde 25 meyil alınmış ve münhani( eğrili, yükselti çizgisi) mukavemetleriyle büyük münhanilerdeki munzam mukavemetler nazarı itibara alınmamıştır. Bundan dolayı hakiki meyil binde 29,5 e kadar yükselmektedir. Bu meyil çoktur hiç olmazsa meylin binde 25 e indirilmesi icap etmektedir. Buda boyun noktasındaki tünel tulünü takbiren üç kilometreye iblağ (ulaştırma) ile kabildir.

 4:Zonguldak istasyonu şehirden uzağa ve ayni zamanda platformu 27 rakımına konmuştur ki dereden 20 metre kadar yüksektedir. Hâlbuki Zonguldak istasyonunda ehemmiyeti dolayisile birçok manevra hatları bulunacak ve bin netice istasyon çok geniş yapılacaktır ki buda çok mühim masarifi icap ettirecektir. Bundan kurtulmak için istasyonun 10 Temmuz mahallesindeki spor sahasına nakil muvafıktır ( uygun).bu suretle liman ve maden ocaklar ile istasyonun irtibatı kolaylaşacaktır.

 5:Zonguldak’tan sonra her ne kadar binde 25 rampası 14–15 kilometre kadar imtidat (sürme, uzama) etmekte ise de Zonguldak bir teşkilat istasyonu olacağına ve deposu bulunacağına nazaran her daim dahile gidecek trenlerin konforlu olarak gönderilmesi kabil olduğundan araya kruvazman için istasyon konmasına lüzum görülmemiştir.⁽²⁾.        

   Tetkik raporunun altına sonuç olarak yazılanlar aynen şöyledir:    

 “Zonguldak-Celepçi oğlu-Tefen istikametinde gayet sert meyiller olmasından işbu kısmın kabiliyeti nakliyesi çok az olacaktır. Hâlbuki Tefen-Filyos Zonguldak kısmında ise meyiller çok hafif olmasından kabiliyeti nakliye çok fazladır.

    Tefen-Filyos hat kısmı mevcut ve Filyos-Zonguldak kısmında inşasına başlanmış olmasından Tefen-Filyos-Zonguldak hafif meyilli kısmı gerek havzadan dahile ve gerek havzadan Zonguldak’a ve Ereğli’ye gidecek nakliyatı kolaylıkla temin edebilecek kabiliyette bulunmasından Zonguldak-Celepçi oğlu-Tefen dahili hattının yapılmasına lüzum olmadığı kanaatindeyiz. Eğer harp zamanında emin şekilde dâhile kömür nakli mevzubahis ise Zonguldak Çaycuma istasyonuna kadar tahminen 25 kilometre tülünde bir havai hat tesisile kömür nakliyatının temini kabildir. Bu suretle masarifi inşa iye ve masarifi daimeden pek çok iktisat edilebilir ve havai hat bu iş için en ucuz ve emin bir sureti hal olduğu kanaatinde olduğumuzu arz eyleriz efendim” 14.09.1934 ⁽³⁾İnşaat Reisliği Fen heyetinden mühendis Necati Bey

Irmak-Filyos hattı Başmüdürü Abdullah Tiryaki

Sivas-Erzurum hattı Başmüdürü Galip Bey

 Yukarıdaki tetkik raporunda imzaları bulunan heyetin yaptığı inceleme sonucunda, düşünülen “Tefen-Karaman-Zonguldak” hattının çok masraflı, eğimli ve rampası çok olduğundan yapılmasından vazgeçilmiştir. Nafıa ( Bayındırlık) vekili tarafından Başbakanlığa gönderilen yazıda, nafıa vekili, devam eden “Filyos-Çatalağzı” hattının devamına karar vermiştir. İfade alıntısı şöyledir:”Bu sebeple evvelce ihale malumu devletleri bulunan Filyos-Çatalağzı kısmına ait inşaata devam edilmekte olduğunu ve Çatalağızından Zonguldak’a kadar on bir kilometrelik kısmını da yakında münakaşaya çıkarılacağını arz ederim. 29.04.1934⁽⁴⁾

 Yapılması düşünülen “Tefen-Karaman-Zonguldak” hattı, esasen, rapor üzerinde Zonguldak’ı en kısa yoldan bağlayacak bir hat olarak düşünülmüş; ancak, arazinin killi, meyilli ve arızalı yapısı; ayrıca masrafının da“Filyos-Zonguldak” hattından üç milyon lira daha fazla oluşu ve üstelik Celepçioğlu Boynu’na üç kilometrelik bir tünelin yapılması,  masrafları arttıracağı düşünülmüştür. Arazinin killi ve heyelana müsait oluşu, vazgeçme sebeplerinden önemli biridir.

 Kaynaklar

  1:T.C Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi-27,09,1934- Dosya:15248 fon:30..10 yer:151.71.11

  2:T.C Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi-27,09,1934- Dosya:15248 fon:30..10 yer:151.71.10

  3:T.C Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi-27,09,1934- Dosya:15248 fon:30..10 yer:151.71.11

  4:T.C Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi-27,09,1934- Dosya:15248 fon:30..10 yer:151.71.10

 Yazan:

Sadi Uyar

yerel tarih araştırmacı

“Tarihte Tefen Günümüzde Gökçebey” Kitabından

İstatistik   Dün : 1045   Bugün : 878   Toplam: 6453154    Online :   124 konuk,

<< Yazara Geri Dön <<

Yorumlar Henüz Hiç Yorum Yazılmamış. Bu Yazıya Yorum Yazın ELEŞTİRİYE EVET HAKARETE HAYIR!... Yorum köşemiz düşüncelere zenginlik katmak için hizmet vermektedir. Adı Soyadı : Email : Mesajınız : Güvenlik Doğrulama