Onun için öğrenme susuzluğu içindeydik. Başarılı eğitim, sanıyorum öğrencide bu duyguyu uyandırır. Arkası da çorap söküğü gibi gelir. Ama bunun elbet koşulları var. Öğretilen bilgiler ilginç olacak. Bir işe yarayacak. Öğrencinin merakını doyurucu cinsten olacak. Bir işe yarayacak, yaşama katkı getirecek. İşe yaramaz havada anlamsız şeyler olmayacak. Ezber değil, düşünerek anlayarak, ele dile gelen konular olacak. Hiçbir şey anlamadan, zorla ezberletilen bilgiler nasılda sıkar insanı. Herkesin başından geçmiştir. Şimdi bunu yaşayan öğrenci, öğrenmenin tadına varabilir mi? Nefret etmez mi dersten de okuldan da… Her gün görüyoruz, tanık oluyoruz, öğrenciler okullarını da, öğretmenlerini de, kitapları da sevmiyorlar. Bunun üstünde neden hiç durulmaz? Önemli bir konu değil mi?
          Ben çok iyi anımsarım, öğretmenlerimizi de, okulumuzu da seviyorduk. Hele bazılarının ders saatini heyecanla beklerdik. Hiç yalanım yok. Yeni şeyleri öğrenirken sevinirdik. Mutlu olurduk. Köy enstitülerinde yaratılan bu hava, bugün öbür okullarımızda neden yaratılamıyor? Bir eksiklik bir yanlışlık yok mu bunda? Bence ders programlarının, ders kitaplarının yanlışlığından, yaşam gereklerine uzak olmasından geliyor bu. Bir de elbet öğretmenlerin tutumundan, Ben iyi öğretmenlerle birlikte çalıştım. Mesleği sevmeyen, öğrencilere düşman gibi bakan arkadaşlarla da çalıştım. Öğrenciye kötü davranan, dersini sevdiremeyen öğretmen, hem kendisine hem öğrenciye kötülük ediyor. Onları uzaklaştırıyor. Okulu cehenneme çeviriyor. Kendisi de mutsuz oluyor. Öğretmenlik sevgi mesleği. Öğrenciyi kendi çocuğumuz gibi sevmeden, onunla içtenli olarak ilgilenmeden olmaz…
         Bu açıdan bakınca öğretmen yetiştirme konusunda söylenecek çok şeyler var elbet. Sık sık okuyoruz, duyuyoruz, durmadan öğrenci dövüyorlar. Öğrenciye kötü davranıyorlar. Orada eğitim yok demektir.
         Ben köy enstitüsü öğrenciliğimde tek bir tokat yemedim, hiç kötü söz duymadım. Arkadaşlarımda öyle. Buna karşın hiçbir yaramaz durum, bir disiplin olayı geçmezdi. Öğretmenlerimize karşı son derece saygılı idik. Bir kaş çatmaları yeterliydi. Ayıplanmak en büyük ceza idi. Nasıl oluyordu bu? Doğru eğitimin gücü burada işte. O hava kendiliğinden yaratılıyordu. Çünkü arkada İsmail Hakkı Tonguç gibi bir eğitimci vardı. Her durumda onun etkisi yansırdı. Köy Enstitülerine sık sık gelir, öğretmenleri de yetiştirirdi. Çok sonra kendilerinden duyduk, “biz öğretmenliği köy enstitülerinde öğrendik” derlerdi.
         Bunların yanında öğrencilerin zamanını iyi değerlendirmek, öğrenciyi yararlı uğraşlara yöneltmek. Boş zamanlarını doldurmak. Çok kitap okumalarını sağlamak, müzik çalıştırmak, resim yaptırmak, sportif çalışmalara önem vermek… Hiç boş zamanımız yoktu bizim. Kitap okurduk, müzik çalışırdık, tartışırdık… Genç insanın boş kalması tehlikelidir. Kötü alışkanlıklara yönelir. Onun zamanını yararlı uğraşlarla doldurmak gerekir. Özellikle güzel sanatlarla ilişki kurmaları çok yararlı olur. Şiir edebiyat, müzik, resim, spor… Çok duyarlı dönemleridir, ilgi duyarlar. Onları yönlendirmek okulun öğretmenin görevidir. Bu açıdan bakınca bugünkü eğitimimiz acınacak düzeydedir. Gençlerimiz onun için okulu sevmemektedir.
          Okullar açılırken öğrencilerin haline bir bakın, nasıl bir yılgınlık, isteksizlik… İnsanın içi burkuluyor.
Talip Apaydın
Köy Enstitüleri ve Çağdaş Eğitim Vakfı Bülteni
Sayı 22 / Eylül-Ekim 2010