Çaycuma, Bartın ve Havalisi Komutanı Yüzbaşı Cevat Rifat Bey’in Milli Mücadele Hatıraları- Tefen67

Yrd. Doç. Dr Celil Bozkurt tarafından Hazırlanan 2015 yılında Gündoğan Yayınlarından çıkan “Bartın ve Havalisi Komutanı Yüzbaşı Cevat Rifat Bey’in Milli Mücadele Hatıraları” adlı Kitap Zonguldak havalisinin milli mücadele yıllarını anlatmaktadır.

Zonguldak ve havalisinin Milli mücadele yıllarının kolay bulunmayacak anıları, olayları, kişileri ve hissiyatı hakkında o günlerin şahidi olmuş birinin gözünden anlatılan bu kitap, yöre tarihine ilgi duyan herkesin okuması gereken bir başucu kitabıdır. Okuyucularımıza ve takipçilerimize tavsiye olunur.

“Bartın ve Havalisi Komutanı Yüzbaşı Cevat Rifat Bey’in Milli Mücadele Hatıraları” Kitabından kısa alıntılar;

Kısaca; Sayfa: 21
Cevat Rifat Bey, İtilaf güçlerinin 16 Mart 1920 tarihinde Başkent İstanbul'u işgal etmesi ve Cemal Paşa'yı tutuklayarak Malta'ya sürmesi üzerine Anadolu'ya geçti ve Milli Mücadele saflarına katıldı. Mustafa Kemal ve Ali Fuat Paşaların tensibiyle, merkezi Çaycuma'da bulunan Bartın ve Havalisi Komutanlığı'na getirildi. Stratejik ve ekonomik önemi son derece kritik olan Zonguldak ve havzasını koruyan Cevat Rifat Bey, bölgeyi işgal eden Fransız kuvvetlerinin Bartın-Ereğli bölgesinden Ankara istikametine yaptıkları iki büyük sızma hareketini 15 Ekim 1920 ve 12 Ocak 1921 tarihli çarpışmalarda durdurdu ve Fransızları Sapça geçidinden Karadeniz'e doğru sürmeyi başardı.

Sayfa-11-12
Karargâh merkezi yapılan Çaycuma'dakonuşlandırılmıştır. Genelkurmay arşivlerine göre Cevat Rifat Bey'in kuvvetlerinin zaman içerisinde 5500 civarına ulaştığıkaydedilmiştir. Cevat Rifat Bey hakkında yazılan bir biyografiye göre de Çaycuma'daki birliğin 12 bine ulaştığı belirtilmiştir.
1920 yılının sonlarına doğru Çaycuma'ya giden Zonguldak Milli Eğitim Müdürü Ahmet Talat Onay, Yüzbaşı Cevat Rifat Bey'in birliğini şöyle tasvir etmektedir:

"...Arkadaşları hep terbiyeli ve gayur [hamiyetli] gençlerdir. Efradın elbise ve teçhizatı mükemmel, terbiye-i askeriyeleri şayan-ı takdir bir haldedir. Denebilir ki, karargâh-ı zabitan ve efrad arasında misli na-meşhud [şahit olunmamış] bir mevedded-i mütekabile [karşılıklı sevgi vedostluk] hükümrandır. Askerlerin çarşılarda, kahvelerde oturmamaları için salaşdan bir gazino vücuda getirilmiş, İnzibatın sıkılığı hiçbir uygunsuzluğa meydan vermiyor. Hatta kasabanın bir tabur askerden sanki haberi yok gibi"

Ahmet Talat Onay, Yüzbaşı Cevat Rifat Beyden de;

"Kumandan Cevat Rifat Bey terbiyeli, faal ve sevimli bir gençtir. Nahiyeden şekaveti izale, asayişi iadeye muvaffak olduğu ve namuskâr hareketi şiar ettiği için bütün halkın şükran ve hürmetini celbe muvaffak olmuştur."
diye bahsetmektedir:

Sayfa: 13
Bartın ve Havalisi Komutanlığı, Fransızların Bartın-Ereğli bölgesinden Ankara istikametine yaptıkları iki büyük sızma harekâtını 15 Ekim 1920 ve 12 Ocak 1921 tarihli çarpışmalarda durdurmuş ve Fransız kuvvetlerini Sapça geçidinden Karadeniz'e doğru sürmeyi başarmıştır.16 Bazı kaynaklara göre Yüzbaşı Cevat Rifat Bey'in Sapça geçidinde gösterdiği başarıdan dolayı 10 Ağustos 1920 tarihinde 4. Fırka vasıtasıyla gelen bir emirle kendisine Milis Generalliği tevcih edilmiştir
Yüzbaşı Cevat Rifat Bey, Arapça yazdırdığı bir beyannameyle Fransız saflarındaki Cezayirli ve Tunuslu Müslüman askerler arasında gizlice propaganda yaptırmıştır. Beyanname, Yüzbaşı Cevat Rifat Beyin yanı sıra, Erzurum milletvekili ve buranın önde gelenlerinden Nusrat Efendi ile Bartın Jandarma Komutanı İsa Bey tarafından hazırlanmıştır. Beyannameler, Cevat Rifat Beyin okul arkadaşı Mahir Bey ile Karadeniz Taburu Kumandanı Sürmeneli Rıfat Kaptan tarafından gizlice Fransızların Müslüman askerlerine ulaştırılmıştır.
Beyannamenin etkileri, Sapça Geçidi'nde Fransızlarla vuku bulan çatışmada bariz şekilde görülmüştür. Fransız birliğinde bulunan çok sayıda Cezayirli ve Tunuslu Müslüman Kuvay-i Milliye saflarına iltica etmiştir. Cevat Rifat Bey, 16.12.1920tarihli harp raporunda Fransız birliklerindeyaptırdığı propagandanın gayet faydalı olduğunu, bundan böyle de yaptırmaya devam edeceğini belirtmiştir.

Sayfa: 17
Yüzbaşı Cevat Rifat Bey, askeri hizmetlerinin yanı sıra bölgenin sosyo-ekonomik kalkınmasına da yardımcı olmuştur. Çaycuma'da bir hastanenin yapımına ön ayak olmuş, altı derslik bir okulun inşaat masrafları için de 100 lira hibede bulunmuştur. Zonguldak ve havalisinde başarılı hizmetler veren Yüzbaşı Cevat Rifat Bey'in kuvvetlerinin 173 kişilik bir bölüğü, 2 Nisan 1921 tarihinde Kastamonu'ya nakledilmiştir.37 Geride kalan diğer kısmı da Fransızların 21 Haziran 1921'de Zonguldak'1 tahliye etmesi üzerine Batı Cephesi emrine verilmiştir.

Kitabı almak isteyenler
Yazar:Yrd. Doç. Dr Celil Bozkurt
Kitap adı:Bartın ve Havalisi Komutanı Yüzbaşı Cevat Rifat Bey’in Milli Mücadele Hatıraları (Zonguldak, Bartın ve Çaycuma savunması)
Yayınevi:Gündoğan Yayınları
Yayın Tarihi:Mayıs 2015
Sayfa sayısı:146

<< Ana sayfaya Geri Dön <<

Yorumlar

Bu Habere Yorum Yazın