Musluğumuzdan akan, bazen içtiğimiz, elimizi yüzümüzü yıkadığımız, yemek yaptığımız en temel ihtiyacımız olan ilçemizdeki içme suyumuz ne durum da, olduğunu biliyor muyuz?
Şöyleki; Gökçebey’in içme suyu isale hattındaki borular kanserojen etkili asbestli borulardan oluşuyor. Ama bunlar göz önünde değil de yeraltında olduğu için kimse bunları göremiyor.

Zonguldak gündemine asbestli su boruları ile ilgili Yeni adım gazetesinde Keremce adlı köşesinde  Kerem Beyer “Musluktan Kanser Akmasın”  asbestli su boruları ile ilgili yazıları okuduktan sonra tekrar konuyu gündeme taşımak istedik. İsale hattındaki Asbestli su boruları hakkında Gökçebey belediye meclisine 04.05.2011 tarihinde “Su Şebeke Hattındaki Asbestli su boruların değiştirilmesi” hakkında bir teklif vermiştim aradan 16 aya yakın bir zaman geçti konuyu biz unutmadık unutanlar için gündeme taşımak istedik.

 Belediye meclisine verilen teklifimizde neler yazmıştık söyle bir göz gezdirelim.”İller Bankası aracılığı ile 17 yıl önce isale hattına İlçe su şebekesine döşenen borular içerisinde kanserojen etkisi bulunan asbest bileşenlerinin olması nedeniyleasbestli su boruları ilçe halkının sağlığımızı tehdit etmektedir. Asbest boruların kanserojen etki yaptığı bilinen bir gerçek. Sağlık açısından çok büyük zararları olan asbest borular bir çok yerde ya değiştirilmiş yada kullanılması yasaklanmıştır. Bilimsel çalışmalar sonucu asbest liflerinin kana geçmekte olduğu, pankreasa, karaciğere, böbreğe, mide mukozasına girebildiği belirtirken, asbeste yüksek miktarda maruz kalanlar üzerinde yapılan araştırmalara göre fazla miktarda gastro-intestinal  (sindirim sistemi) kanserine rastlanmaktadır. Birçok araştırmacı bu kanserin nedeninin asbest liftleri olduğu görüşünü paylaşıyor.

Asbestli içme suyu şebekelerinde hatlarda meydana gelen patlak ve kırılmalardan kaynaklı asbestten çıkan küçük parçacıkların ciğerlere yerleşmesiyle kanser riski oluştuğu bunun yanında hatlar sağlam olsa bile asbest borulara aşırı klor yüklemesinin suyun asbestli yüzeyle temasa geçerek aynı etkilerin oluşmasına yol açtığı belirtiliyor. Suya Klor yüklenmesi sonucu asbest liflerinin kopmasına kopan liflerin suyla beraber sindirim yoluyla vücuda girmesiyle 1987 yılındaki Altıncısı düzenlenen asbest Konferansında kanserojen etki yapabileceği belirtilmiştir. Ayrıca; 11.07.1993 tarih ve 21634 sayılı Resmi Gazete’de Çevre Bakanlığı’nca yayımlanan “ Zararlı kimyasal madde ve ürünlerin kontrolü yönetmeliği’nin”, asbest kullanımı ile ilgili hükümler başlıklı 37. maddesinde asbest lifi içeren ve piyasaya sürülemeyecek maddeler arasında asbestli çimento borular yer almaktadır.

 Tıbbi Onkoloji Derneği Genel Başkanı ve OMÜ Tıp Fakültesi Onkoloji Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. İdris Yücel asbestin kanserojen bir madde olduğunu Asbestin özellikle solunum yoluyla alınması durumunda akciğer zarı kanserine neden olduğunu Asbest içme suyuna karışırsa, vücuda sindirim yoluyla girdiğini. Sindirim yoluyla alındığında asbestin kanser yaptığını. Sonuç olarak içme suyunda asbestli boruların kullanılmamasını, bu durumdakilerin de mutlaka yenilenmesi gerektiğini belirtmiştir. Avrupa Birliği de 2005 yılından itibaren AB’ye üye olan ülkelerde asbest üretimini yasaklamıştır. Çevre ve Orman Bakanlığının 29 Ağustos 2010 tarihinde yayınladığı “Bazı Tehlikeli Maddelerin, Müstahzarların ve Eşyaların Üretimine, Piyasaya arzına ve kullanımına ilişkin kısıtlamalar hakkında” Yönetmelikle asbest kullanımını yasaklamış 31.12.2010 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Asbestli boruların halkın sağlığı üzerinde olumsuz etkileri olduğu konusunda derin şüphelerimiz var. Son zamanlarda Kanser vakaların arttığı bazı hastaların ilçe hastanesinde tedavi gördükleri hastaların büyük çoğunluğu ise ilçe dışındaki hastanelerde tedavi gördükleri bilinmektedir. Asbestin yol açtığı kanser hastalıkları şöyle ifade ediliyor. Akciğer zarları arasında sıvı toplanması, kireçlenme, akciğer zarı kalınlaşması ve akciğer dokusunda bağ dokusu oluşumuna, ciltte yaralara neden olabiliyor.

 "Uluslararası Kanser Araştırmaları Ajansı"nca,  Kanserojen Maddeler Listesi"nde "Kesin kanserojen" olarak tanımlanan ve akciğer zarının kalınlaşmasına neden olan asbest; insanlarda akciğer zarı ve karın zarı kanseri, akciğer, gırtlak ve sindirim sistemi kanserlerine yol açıyor.

 Halk arasında ki bu yaygın kanaatin ve şüphenin giderilmesi açısından ilçemizdeki mevcut su şebeke hattında asbestli boru kullanıp kullanılmadığı tespitinin yapılması, belediyenin17 yıl önce kullanılmaya başlanan bu boruların yerine, sağlığa zararı bulunmayan, basınca dayanıklı, 100 yıl ömürlü polietilen veya çelik borularla su şebeke hattının yenilenmesini. Eski asbest borularını yeraltından kalmasını yüzeye çıkarsa insan sağlığı açısından tehlikeli olabileceğinden yeni boruları aynı geliş hattından döşenmesini, mevcut su şebeke hattındaki asbestli boru kullanıldı ise halkımızın sağlığı açısından gerekli önlemlerin alınması”istedim

 Teklif aynı ayın meclis toplantısında görüşülüp Fen işlerine havale edildi. Aradan 4 ay geçtikten sonra Ekim ayı meclis toplantısında tekrar gündeme geldi. Meclis toplantısında Asbestli su boruların değiştirilmesi hakkında açıklama yapan Belediye başkanı Sayın Zeki Kılınçarslan Asbestli su borularının zararsız olduğunu söyleyerek şu anda gündemimizde su borularının değiştirilmesi yok dedi.

 Benim teklifinden sonra Sağlık Bakanlığına görüş sorulmuş Bakanlığın 12 Temmuz 2011 tarihinde gönderdiği yazıda kısaca şöyle deniyor” yapılan araştırmalarda içme suyu yiyecek ve içeceklerle alınan asbestin kesinlikle kanser yapmadığı deneysel, epidemiyolojik çalışmalarla gösterildiği bilimsel yayınlarda da asbestin solunum yoluyla alınması halinde insan sağlığının olumsuz yönde etkilenebileceği bildirilmektedir”.

Halbuki ben teklifimde asbestli borulara aşırı klor yüklemesinin suyun asbestli yüzeyle temasa geçerek aynı etkilerin oluşmasına yol açtığı belirtmiş. Suya Klor yüklenmesi sonucu asbest liflerinin kopmasına kopan liflerin suyla beraber sindirim yoluyla vücuda girmesiyle kanserojen etki yapabileceğini 1987 yılındaki Altıncısı düzenlenen asbest Konferansında belirtildiği gibi kanserojen etki yapabileceği söylemiştim

 Sağlık Bakanlığı yazısında solunum yoluyla alınan riski belirtmiş. Asbestli su boruları bizim için iki riski vardı bir aşrı klor dökülmesi iki patlak ve kırılmalardan ortaya çıkan asbest tozu zerrecikleri. Gökçebey belediyesi Sağlık Bakanlığından görüş alırken bu iki riski anlatsaydı bakanlık asbestli su borularının zararları hakkında daha detaylı görüş bildirebilirdi.

Sadi Uyar